|
Carrillo-pianoDe Carrillo-piano, of 96-toonspiano (óf 1/16-toonspiano) van het merk Sauter is ontwikkeld door een samenwerking tussen Julián Carrillo (1875-1965) en Carl Sauter in de jaren ‘50 van de vorige eeuw en heeft vele componisten en musici geïnspireerd tot het componeren en uitvoeren van microtonale muziekliteratuur. Sauter heeft tussen 1997 en 2000 opnieuw tien 96-toonspiano’s gebouwd. Enkele muziekinstituten beschikken over dit bijzondere instrument, waaronder het Conservatoire national supérieur de musique te Parijs en het Conservatoire de musique de Montréal. Ook is er een 96-toonspiano te vinden in onder meer de steden Buenos Aires, Lissabon en Mexico-Stad. De stemming van deze microtonale 1/16-toonspiano is gebaseerd op het getempereerde 96-toonssysteem. Hierdoor gaat een stap naar de volgende hele toon (bijv. van c’ naar d’) over 16 toetsen en van een halve toon (bijv. van f’ naar fis’) over 8 toetsen. Het klavier van de Carrillo-piano bevat 97 toetsen en heeft een ambitus van c’ tot c’’. Het pantserraam van de 116 cm hoge piano heeft een trekkracht van ongeveer 20 ton en in de piano worden 7 sets hamerkoppen en dempers gebruikt. Zie voor meer informatie de website van Sauter of de folder.
Het verfijnde 96-toonssysteem van Carrillo kan feitelijk ieder interval en akkoord zuiver benaderen. Zo kunnen er op de Carrillo-piano via spectrale akkoorden zeer diverse boventoonklanken nagenoeg perfect benaderd worden. Tevens kan het instrument door zijn kleine afstanden goed gecombineerd worden met instrumenten in andere stemmingen voor 'multiple devision music' en door zijn afgeleide van het 12-toonssysteem tevens eenvoudig stemmen en samenspelen met conventionele piano's, wat uitvoeringsmogelijkheden ten goede komt. Daarnaast kan door de zeer kleine toonsafstanden bijna iedere stemming van niet-westerse muziekinstrumenten worden geproduceerd op dit bijzondere instrument, dat (in tegenstelling tot veel andere microtonale instrumenten) door iedere pianist bespeeld kan worden.
Met de Carrillo-piano kan de stichting meer gevarieerde en onderscheidende concerten organiseren, die het Fokker-orgel eventueel in een bredere context kunnen plaatsen. In 2005 heeft de stichting al eens een succesvol concert georganiseerd met een 96-toonspiano, waarin onder meer een stuk van en door pianist Maarten van Veen werd uitgevoerd. Het instrument bleek toen ook goed te combineren te zijn met een conventionele vleugel; een combinatie waar reeds meerdere 96-toonswerken voor zijn gecomponeerd en die tijdens onze concerten aandacht zal krijgen. Hiermee gaat een lang gekoesterde wens van Stichting Huygens-Fokker in vervulling. Een gastmusicus kan de Carrillo-piano bespelen en zo samenspelen met het Fokker-orgel, waarbij de piano bijna nauwkeurig de 31 tonen van het orgel kan imiteren. Ook is het instrument educatief interessant, aangezien op dit akoestische microtonale instrument, via de kleinst mogelijke toonsafstanden, de effecten van een toonsverhoging of -verlaging onderzocht en/of aangetoond kunnen worden.
De Mexicaans/Nederlandse componist Juan Felipe Waller experimenteert op de Carrillo-piano van Stichting Huygens-Fokker als voorbereiding op zijn compositie voor het concert 'Carrillo versus Fokker' op 16 oktober 2011.
Carrillo-piano versus Fokker-orgelOndanks het feit dat de Carrillo-piano en het Fokker-orgel op twee verschillende (bijna onverenigbare) systemen zijn gebaseerd, kunnen de instrumenten samen opvallend mooi zuiver spelen, aangezien de minst goede overeenkomstige tonen maximaal 6,25 cents van elkaar kunnen verschillen. Zeker door de geheel verschillende klank van de instrumenten is dit verschil feitelijk amper waar te nemen. De meeste tonen op het Fokker-orgel hebben dus een vrijwel zuivere overeenkomstige toon op de Carrillo-piano. Check hier het overzicht met de overeenkomstige tonen tussen de Carrillo-piano en het Fokker-orgel.
Sponsors
De aanschaf van de Carrillo-piano is mogelijk gemaakt door: Het Nederlands Akoestisch Genootschap én de adviesbureau's Cauberg-Huygen, DGMR, LBP|SIGHT, M+P, Peutz én Wijnia-Noorman-Partners. Lees meer over onze sponsors of klik op de onderstaande logo's.
|
Carrillo-piano
|