Renovatieproject Fokker-orgel

orgel Het Fokker-orgel is in 2008/2009 volledig gerenoveerd door Pels & Van Leeuwen Orgelbouw te Den Bosch. Het instrument moest worden vernieuwd en omgebouwd tot een hypermodern orgel. Daarvoor zijn fondsen aangeschreven. Stichting Huygens-Fokker had deze financiële hulp hard nodig, anders dreigde dit unieke 31-toonsorgel verloren te gaan. Het Fokker-orgel is in mei 2009 definitief geplaatst boven de glazen wand van de BAM Zaal in het Muziekgebouw aan ’t orgel IJ te Amsterdam. Een mooiere locatie had de stichting zich niet kunnen wensen. In deze zaal kan men, door middel van concerten, presentaties/demonstraties en educatieve projecten, o.a. genieten van speciaal voor het instrument gecomponeerde microtonale muziek en het bijzondere muzikale erfgoed dat Christiaan Huygens (bedenker van het 31-toonssysteem) Nederland heeft nagelaten.

Stichting Huygens-Fokker beheert sinds 1960 het wereldberoemde 31-toons Fokker-orgel en zorgt voor bespelingen ervan. Dit instrument, gebouwd in 1950, speelt een belangrijke rol in zowel de Nederlandse geschiedenis alsmede in nieuwe richtingen in muziek, gebaseerd op de theorieën van de Nederlanders Christiaan Huygens en Adriaan Fokker.
Het Fokker-orgel is als volgt opgebouwd. Het heeft een hoofdklaviatuur met twee 31-toonsmanualen en een pedaalsectie, en een hulpklaviatuur met 12-toonsmanualen waarop een gedeelte van de
31-toonstoonschaal gespeeld kan worden. De toetsen zijn in de kleuren zwart, wit en babyblauw en vormen diagonale lijnen, waardoor een bijzonder futuristische aanblik ontstaat.

Op dit moment bevindt het orgel zich in de werkplaats van orgelbouwers Pels en van Leeuwen in Den Bosch, waar het wordt gerenoveerd. Onderdeel van deze renovatie is het installeren van de mogelijkheid om het orgel te besturen via MIDI met een computer, zodat de orgelregisters in de toekomst digitaal kunnen worden uitgebreid. Dit is zeer interessant voor de huidige generatie componisten van deze tijd. De stichting heeft orgeladviseur Cees van der Poel in de arm genomen om toe te zien op een goed verloop van de omvangrijke renovatie.

Het Fokker-orgel in de werkplaats van Pels en van Leeuwen orgelbouw te Den Bosch.

Werkbespreking met orgelbouwer Peter van Rumpt en o.a. onze orgeladviseur Cees van der Poel, wetenschappelijk coördinator Manuel Op de Coul en architect Machiel Spaan.

Orgelbouwer Peter van Rumpt en Sander Germanus, directeur van Stichting Huygens-Fokker.

Renovatieproject
Fokker-orgel

Enkele jaren geleden is Christiaan Huygens (1629-1695) toegevoegd aan de lijst met de vijftig belangrijkste historische personen en gebeurtenissen, zoals bepaald in De Canon van Nederland.
Zijn vindingen zijn hierdoor voorgoed nationaal erfgoed geworden. Eén van zijn vindingen is het microtonale 31-toonssysteem, een systeem dat een inspiratiebron is voor liefhebbers van zowel oude als nieuwe muziek.
De Stichting Huygens-Fokker beheert het enige volwaardig akoestische instrument waarop de vinding van Huygens tot klinken gebracht kan worden, namelijk het Fokker-orgel.
Dit orgel wordt momenteel gerestaureerd, vernieuwd en omgebouwd tot een hypermodern orgel, dat in 2009 definitief geplaatst zal gaan worden boven de glazen wand van de BAM-zaal in het Muziekgebouw aan ’t IJ te Amsterdam. In deze zaal zal men in de toekomst, door middel van concerten, kunnen genieten van het muzikale erfgoed dat Huygens heeft nagelaten aan Nederland.
Het Fokker-orgel zal hier als solo-instrument gebruikt worden, maar ook als stevige basis gaan dienen voor een ensemble, dat de wondere wereld van de 31-toons muziek zal gaan verklanken. Hoog boven het IJ met uitzicht over Amsterdam zal men het modern uitgelichte Fokker-orgel kunnen bewonderen, een orgel dat zowel akoestisch bespeeld als computergestuurd kan worden en klaar is voor de toekomst.