9 oktober 2022 | Ere Lievonen, Fokker-orgel

Fokker-orgelconcert | 09-10-2022 - 11.00 uur | Kleine Zaal - Muziekgebouw aan 't IJ, Amsterdam

In memoriam Adriaan Fokker


Vijftig jaar geleden, op 24 september 1972 overleed Adriaan Fokker, professor natuurkunde aan de Universiteit Leiden én geestelijk vader van het orgel met niet de gebruikelijke twaalf, maar eenendertig tonen per octaaf. Zijn enthousiasme voor de door Christiaan Huygens (1629-1695) ontwikkelde 31-toonsstemming inspireerde in de jaren vijftig in Nederland en daarbuiten talloze componisten, muziektheoretici en wetenschappers. Ere Lievonen, de huidige eerste organist van het Fokker-orgel, brengt tijdens dit concert een hommage aan Adriaan Fokker en de 31-toonsbeweging die hij heeft voortgebracht.
Op het programma staan 31-toonswerken van drie Nederlandse componisten uit de jaren '50. Anthon van der Horst had belangstelling voor orgelbouw en eigentijdse experimenten op het gebied van akoestiek en de natuurkunde van de muziek. Dit maakte hem vanzelfsprekend geïnteresseerd in de ideeën van Adriaan Fokker en zijn 31-toonsorgel. In 1953 schreef hij de Suite voor 31-toonsorgel, opus 60, dat hij aan Fokker heeft opgedragen. Jan van Dijk heeft de belangstelling van Fokker voor het 31-toonssysteem vanaf het begin gevolgd en was een van de eerste componisten die werken schreef voor het 31-toonsorgel. Paul Christiaan van Westering, de componist van Dikkertje Dap, was de eerste bespeler van het Fokker-orgel dat toen nog in het Teylers Museum in Haarlem stond. Hij ontving daar in 1960 de jonge Pierre Boulez, die speciaal voor het orgel naar Haarlem kwam. Ook Nina Simone was verbijsterd door de pure kleine tertsen die zij uit de blues kende, maar op de piano niet kon spelen door de beperkingen van de gelijkzwevende stemming. Van Westering maakte enkele composities voor het instrument en schreef in 1952 een speelmethode. Daarnaast uiteraard ook een stuk van Fokker zelf, die als amateurcomponist een bescheiden oeuvre ter promotie van zijn instrument naliet, namelijk Bagatelle ”Chinees” (1951), dat in 1957 als Bagatella, Chineseria in première ging door organist Piet Halsema. Hieraan vooraf gaat een daarop geïnspireerd werk van Fokker-organist Lievonen. Al met al een prachtig eerbetoon aan de man aan wie wij het 31-toonsorgel danken.

 

www.muziekgebouw.nl/agenda/11836/  >>>
Zondag 9 oktober 2022, 11.00 uur | Kleine Zaal, Muziekgebouw aan 't IJ
Prijzen: € 15,00 Normaal | € 12,00 Stadspas | € 12,00 CJP
www.muziekgebouw.nl | www.huygens-fokker.org

 

Uitvoerder

Ere Lievonen, Fokker-orgel

 

 

Programma

Paul Christiaan van Westering – Zes inventies voor het 31-toonsorgel (1951)
1. Introductie
2. Praeludium
3. Danse orientale
4. Elegie
5. Fanfare en galop
6. Cantabile

Jan van Dijk – Musica per organo trentunisono I/1: Quattro pezzi par organo trentunisono solo (1950)
1. Preludio
2. Tema con Variazioni
3. Inventio in cyclum
4. Basso solo

Ere Lievonen – Four improvisations on motives from A.D. Fokker's bagatelle “Chinees” (2010)

Adriaan Fokker – Bagatelle “Chinees” (1951)

Anthon van der Horst – Suite voor 31-toonsorgel (1953)
1. Praeludium
2. Pastorale
3. Aria
4. Finale

 

 

Ondersteuning

Dit programma werd mede mogelijk gemaakt door: Amsterdams Fonds voor de Kunst, Gemeente Amsterdam (stadsdeel Oost).


Tevens het SNS REAAL Fonds - nu Fonds 21 (renovatie Fokker-orgel), het Prins Bernhard Cultuurfonds (renovatie Fokker-orgel), het Muziekgebouw aan 't IJ en Stichting Huygens-Fokker.  Onze sponsors